De opvolger van het EasyRelais is het hiernaast afgebeelde easyE4 relais, maar het kan natuurlijk ook een Siemens Logo relais zijn.

Het is de bedoeling de komende tijd uit te zoeken op welke manier deze het best ingezet kan worden. Met name of deze bij voorkeur met het toetsenbord op de PLC, of met de software EasySoft 7 / 8 en een Windows computer, geprogrammeerd kan worden.
Voor zover ik weet is er geen EasySoft voor macOS (OSX) of Chromebooks beschikbaar.

Eventueel zou ik ook, net als voor het easyrelais, een online lesmethode kunnen schrijven.

Inleiding		If this1 then what?
a
EaTon		Van het EasyRelais naar de easyE4.
a
Festo Siemens LOGO		Een alternatief? Verplicht EasyRelais bij het examen? SYLLABUS CENTRAAL EXAMEN 2021
a
EduTechSoft		EasyRelais Ontwerpfase lessen easyE4 (v. 0.95 / 8-8-2023) Elektro pneumatiek Is de easyE4 zijn naam waardig? Examen 2024 The question is to easyE4 LD, EDP or EasyRelais 25 maart 2025 Een schriftelijke handleiding voor easySoft EDP programmeren, easyE4 EDP Handleiding.pdf versie 1.6
a
uwlesmaterialen		Licentie Easysoft Unpacking licentie uwlesmaterialen Assortiment Easysoft 7 / 8 Licentie Easysoft activeren
a
Brink Techniek		EasyE4 in een oude EasyRelais behuizing monteren Netwerkkabel aansluiting probleempje Flat cable netwerkkabel Zo past het net Lesmateriaal
a

¹ Het EasyRelais is niet meer leverbaar...

Het EasyRelais is al vele jaren een belangrijk onderdeel van het oude LTS programma Elektrotechniek en het huidige VMBO PIE Kader en GL examen.

Voor veel leerlingen is het de eerste kennismaking met programmeren. (if this then that)

Via de site easyrelais hebben nagenoeg al mijn leerlingen er zelfstandig mee leren werken en programmeren. Het aansluiten van elektro, pneumatische onderdelen op het easyrelais is voor zowel leerling als docent nagenoeg altijd een interessante ervaring.

Het oude EasyRelais is niet meer leverbaar, wat is het alternatief?

Het easyE4 stuurrelais van Eaton’s Moeller series is uiterst geschikt om de besturing en regeling van diverse toepassingen efficiënt, flexibel en eenvoudig uit te voeren. De reeks biedt een uitgebreid aanbod aan communicatieopties via de geïntegreerde Ethernet-interface dankzij de functies van een mini PLC voor machine- en systeembediening.

Eaton biedt echter sinds maart 2019 een verrassend en innovatief alternatief: de easyE4 mini PLC. Deze biedt meer en betere functies en kan alle oude easy-series vervangen. De easyE4 wordt daardoor zowel door nieuwe als bestaande easy-gebruikers zeer goed ontvangen.

De gebruikershandleidingen in Engels en Duits zijn direct te downloaden, maar de Nederlandse kan ik helaas niet vinden.

Nu het verschil tussen het easyrelais en de easyE4 toch groter is dan in eerste instantie gedacht, zou een overstap naar Siemens Logo overwogen kunnen worden.

Ik weet dat meerdere scholen pneumatiek sets van Festo hebben, waarbij, voor het elektro pneumatische deel daarvan, een easyrelais ingezet wordt,

In hoeverre in het VMBO voor de besturing van het elektro pneumatische deel een Siemens LOGO besturing gebruikt wordt weet ik niet, maar het komt in de praktijk wel voor.

Brink Techniek levert bijvoorbeeld een Onderdelenset Siemens Logo! in Festo Didactic practicum behuizing. Van Festo vond ik deze behuizing.

Op docenttechniek staat lesmateriaal voor Siemens Logo en het EasyRelais, waar bij de laatste ook een link naar mijn site staat.

Op docenttechniek staat ook...
De Siemens Logo wordt veel gebruikt op scholen. Hij is programmeerbaar met Logosoft. Deze software is ook voor leerlingen thuis te downloaden. Ideaal dus om thuis te oefenen.

'Ideaal dus om thuis te oefenen' zal niet elke leerling fijn vinden :-).

In de tijd dat ik het Technologie GL (technologie in de gemengde leerweg - ict-route - intersectoraal) examens 2011 / 2014 / 2016 afnam, mocht in het examen niet staan dat men Word, Excel, Powerpoint of Visio moest gebruiken.

De onderstaande teksten werden bijvoorbeeld gebruikt...
- Kies een programma waarin je de flyer wilt maken en open een nieuw bestand
- Open een nieuw document in een spreadsheetprogramma
- Vraag aan de examinator in welk programma je de opdracht moet uitvoeren
- Maak een nieuw bestand in PowerPoint aan (Oei)

Het moest beschreven zijn als Tekstverwerker, Rekenblad, Tekenprogramma enz. In de praktijk kwam het (per ongeluk?) toch nog wel eens voor dat een bepaald programma genoemd werd..

In vergelijkbare zin zou het verplicht gebruik van het easyrelais voor het examen BB/KB/GL dus niet mogen en een alternatief relais, zoals de Siemens Logo, toegestaan moeten zijn. Voor zover ik weet is er in 2023 geen uitwerking voor de Siemens Logo in het examen opgenomen.

Het woord easy komt in de hele syllabus niet voor, er wordt alleen gesproken over een programmeerbaar relais, het elektro-pneumatisch schema in het examen laat echter weinig te kiezen over.

P/PIE/3.1.2
een programmeerbaar relais aansluiten en een programma invoeren

P/PIE/3.3
een automatische besturing van een proces realiseren en testen

P/PIE/3.3.3
een programma invoeren in een programmeerbaar relais

't Is denk ik wel iets dat met de examencommissie besproken zou moeten worden.

Het komende schooljaar 2023-2024 geef ik (eindelijk) weer GL PIE lessen, hoog tijd om mij eens te verdiepen in de easyE4. Op de regiovergadering werd door collega's al aangegeven dat de easyE4 nogal anders werkt.

Op het scherm kan bijvoorbeeld niet meer een volledige regel weergegeven worden. Je moet daarvoor dus horizontaal scrollen. Wel kun je zien welke van de zichtbare in- en of uitgangen hoog of laag zijn.

Het volledige programma in de onderstaande easye4 kan met behulp van de pijltoetsen, op het schermpje in delen weergegeven worden. Dat is, zachtjes uitgedrukt, tamelijk onoverzichtelijk.

In de hiernaast staande afbeelding worden vier contactvelden (C:1-C:4) en het een spoelveld (C:5) weergegeven. Het blauwe kader geeft aan wat daarvan op de monitor te zien is.

Inmiddels heb ik in de Engelse handleiding gezien dat de grootte van de velden aangepast kan worden. Deze worden met de ALT toets met blokjes weergegeven.

Het invoeren van Timers is ook veranderd, het invoeren van de tijd kwam volgens de collega's ook erg onlogisch over.

Men vond het dan ook eigenlijk wel vanzelfsprekend dat de leerlingen (en wij docenten) via de Windows software EasySoft 7 / 8 de easyE4 zouden moeten programmeren enz. Het in eerste instantie programmeren via het toetsenbord van de easyE4 is i.i.g. in vergelijking met de oude easy verwarrend, er was dan ook vraag naar een cursus. Inmiddels is duidelijk dat daar gelegenheid voor geboden wordt.

Gelukkig hebben wij (De Meerwaarde dus) voorlopig nog voldoende EasyRelais PLC's.

Thuis heb ik de easyE4 aangesloten en de gratis EasySoft 7 software gedownload en geïnstalleerd. Helaas is deze niet Nederlandstalig. Met deze gratis versie kan niet contact gemaakt worden met de easyE4 en dus ook niet een programma in de easyE4 geladen worden. Daarvoor moet een licentie aangeschaft worden.

Na het werken met de easyE4 Ladder Diagram (LD) vind ik dat deze duidelijk minder easy is dan de naam suggereert. Het invoeren van een programma met het toetsenbord van de easyE4 is eigenlijk ondoenlijk. Het lijkt dus logisch het programma easySoft 7-8 in te zetten, maar voor het het maken van het onderstaande programma had ik echt wel de handleiding nodig.

De timer werkt volgens mij ook iets onvoorspelbaar. Wanneer je de start langer dan de in de timer ingestelde tijd bedient, zou naar mijn verwachting na het niet bedienen daarvan Q1 nog vijf seconden aan moeten zijn. In de praktijk is dat zo'n drie seconden. Dit alleen getest op de PC niet in de easyE4 zelf dus.

Het is de bedoeling dat onze leerlingen dit jaar de easyE4 gebruiken bij het examen. Maar eens 'zien' wat zij er van vinden.

28-2-2024

Gisteren ontving ik de notulen van de laatste PIE vergadering. Daarin las ik dat er een programmalisting voor de easyE4 in de docenten handreiking is opgenomen, maar dat dit een listing van EDP is voor easy Device Programming, zoals hieronder afgebeeld.

Het probleem is dat er cursussen gegeven zijn voor Ladder Diagram (LD) en het lesmateriaal (Brink Techniek) ook voor Ladder Diagram geschreven is. Ik betwijfel of een eigengemaakt LD (Ladder Diagram) programmalisting tijdens het examen als bijlage toegevoegd mag worden.

Voor leerlingen heb ik dus maar een 'eenvoudige' handleiding geschreven.
easyE4 EDP Handleiding.pdf versie 1.6

Voor het bestellen van batterijen voor de VliegVent en de 4WD Bt C@r, had ik al eens een account aangemaakt bij uwlesmaterialen. In mijn zoektocht naar een licentie voor Easysoft 7 kwam ik 'toevallig' daar weer terecht.

Op uwlesmaterialen.nl wordt voor € 55,17 een licentie aangeboden inclusief BTW, verzendkosten en een schoollicentie. De onderstaande licentie heb ik meteen besteld.

Na het bestellen van de licentie voor Easysoft 7 bedacht ik dat de levering misschien een probleempje is omdat binnenkort (14-7-23) de school gesloten is. Via mail heb ik daarom contact opgenomen met uwlesmaterialen en uitgelegd dat ik niet zo handig bezig geweest was.

Dat werd positief opgenomen en de leveringsdatum werd op het einde van de zomervakantie gezet. Omdat zij moeite genomen hadden contact met mij op te nemen, heb ik maar even gebeld, wat tot een verrassend positief gesprek leidde.

Zij doen er van alles aan om het de docenten zo eenvoudig mogelijk te maken door extra informatie met de licentie mee te sturen. Wanneer ik de licentie binnen heb, zal ik daarover meer duidelijk maken.

De licentie voor Easysoft 7-8 van uwlesmaterialen heb ik inmiddels ontvangen en bestaat uit...

• een pakbon
• licentie produkt certificaat
• USB stick

Op de USB stick staan de onderstaande mappen/bestanden.

• <DIR> Easysoft V8.00
• <DIR> Firmware updaten
• <DIR> Reset Easy to Factory settings
• 1. Easy4 introductie film.mp4
• 2. Easy end of life aankondiging.pdf
• 3. Brochure_Easy-E4.pdf
• 4. Trainingshandboek-easySoft-7.pdf
• 5. XV-102 _touch display.pdf
• 6. Handleiding Easy aansluiten op PC.pdf
• Easy E4 software voorbeeld Samples.zip
• Eaton mailing document.pdf (Instructie voor het activeren van de licentie en multi-user licentie)
• eaton-easyE4 mini PLC-Brochure-BR050009NL-NL-NL.pdf
• Officieel document - Berichtgeving tot registratie namens derden.pdf

De bestanden Eaton mailing document.pdf en Officieel document - Berichtgeving tot registratie namens derden.pdf zijn, op het extra logo van uwlesmaterialen, gelijk aan elkaar. Hierin staat hoe in 2 stappen de licentie geactiveerd en in multi user gezet kan worden.

Stap 1.
Activeer uw licentiecode via de volgende link. (link heb ik niet toegevoegd)
Stap 2.
Vraag via de volgende link (link verwijderd) toestemming bij Eaton Industries (Netherlands) B.V. om deze single- user licentie in te zetten als multi-user licentie voor installatie op meerdere computers en gebruik voor lesdoeleinden uitsluitend binnen uw opleidingsinstituut.

Helaas geen easye4-user-manual-mn050009-nl.pdf bestand.

Tevens blijkt dat uwlesmaterialen een behoorlijk assortiment betreffende de easyE4 heeft.

Meerdere easyE4 relais zijn op 'uwlesmaterialen' voor nette prijzen leverbaar. De MO Easy-E4 stuurrelais 12-24V AC/DC kost € 156,09 inclusief BTW en verzending.

Voor de Eaton Easysoft 7 software is een behoorlijke Nederlandstalige handleiding te downloaden. Helaas is deze geschreven voor Ladder Diagram (LD) en Function Block Diagram (FBD) en dus niet geschikt omdat bij het CSPE uitgegaan wordt van het EasyRelais of de easyE4 met easy Device Programming (EDP).

Wat mij betreft is het deel dat over het aanpassen van IP adressen op de computer en het easyE4 relais gaat niet van toepassing. Leerlingen kunnen, wegens ICT beleid, deze instellingen op de computer sowieso niet aanpassen.

Binnenkort hoop ik uit te zoeken hoe dit het eenvoudigst werkt. Het is i.i.g. wel mogelijk een easyE4 van een vast IP adres te voorzien. Dan zou eigenlijk geen DHCP server meer nodig hoeven te zijn om met een netwerk kabel een directe verbinding tussen een computer en het EasyE4 te maken. (Simpel gezegd geeft een DHCP server een uniek IP adres aan apparatuur welke op het netwerk aangesloten is.)

Vandaag (4-8-2023) maar eens even tijd genomen om de licentie te activeren.
Meerdere malen geprobeerd, maar niet gelukt.

Vandaag (8-3-2023) zonder problemen geregistreerd. Nu nog even de mail van school aanslingeren.

Vandaag (9-8-2023) zonder problemen toestemming bij Eaton Industries (Netherlands) B.V. gevraagd om deze singleuser licentie in te zetten als multi-user licentie voor installatie op meerdere computers en gebruik voor lesdoeleinden uitsluitend binnen uw opleidingsinstituut.
Nu even wachten of...
Eaton zal uw aanvraag beoordelen en bij akkoord u een officieel document toezenden die bovenstaande bevestigd. Wij zien uw aanmelding tegemoet en wensen u veel plezier met de easyE4 in uw lesprogramma’s.

Tot heden heb ik deze nog niet ontvangen/gezien. Misschien dat het op de administratie is blijven hangen en heeft men mij niet op de hoogte gebracht van het ontvangen daarvan.\

Tot heden is er geen sprake van "een officieel document toezenden". Bij navraag bij uwlesmaterialen blijkt dat er waarschijnlijk geen document te verwachten valt en het eigenlijk alleen om een registratie gaat.
Nou ja...

Tijdens de overdracht van de GL PIE lessen juli 2023 (deze collega is nu met pensioen), bleek dat wij het nieuwe model al 'in huis' hebben. (huis = school) Het hoe en wat van de bestelling is mij niet bekend, maar er is geen kabel, software of wat dan ook bij geleverd/besteld.

Later bleek dat deze waarschijnlijk bij mij op school door een collega of instructeur in een oude behuizing van een EasyRelais geplaatst is. Het was echter dusdanig uitgevoerd dat de RJ45 connector er niet in past. Achteraf had ik dat aan de benaming EASY 512-DC-RC kunnen zien.
In de door Brink geleverde nieuwe easyE4 met behuizing is dus geen sprake van het niet kunnen aansluiten van de RJ45 connector!
Hieronder wordt beschreven hoe een easyE4 redelijk eenvoudig in een 'oude' EasyRelais behuizing gemonteerd kan worden.

De easyE4 heeft geen seriële poort aansluiting meer. Voor het programmeren, uploaden, starten enz. wordt gebruik gemaakt van een netwerkkabel. (RJ45) De ene kant van de netwerkkabel wordt op de easyE4 aangesloten, de andere kant op het schoolnetwerk, (hub, router of switch) of direct op een computer / laptop.

Op zich is dat niet nieuw, voor het EasyRelais bestaat al heel lang een netwerkmodule waarmee via een netwerkkabel (enz.) ook geprogrammeerd, geupload, gestart enz. kan worden. Systeembeheer heeft daarvoor destijds een IP adres gereserveerd.

Hieronder staat 'onze' easyE4 in de voor ons welbekende behuizing van Brink Techniek B.V. Het voordeel van deze behuizing is dat, met standaard meetsnoeren, in het practicum en bij elektro pneumatiek eenvoudig sensoren en actuatoren op de in- en uitgangen van de easyE4 aangesloten kunnen worden.

Wanneer de EasyE4 in een (oude) EasyRelais behuizing gemonteerd wordt, past de RJ45 connector niet in de EasyE4.

Wanneer je de EasyE4 in een oude behuizing plaatst, blijken de afstandboutjes te lang te zijn.

Zoals hierboven te zien, is er ruimte om de easyE4 dichter bij de frontplaat te monteren. Dus de zeskant afstandboutjes er uit en vervangen door lange M5 boutjes. (Pssst, ik heb de gaatjes in de frontplaat 1 mm. opgeboord.)

Wanneer je de cover van een gewone netwerkkabel weghaalt, past de connector er net in.

Er zijn ook flat cable kabels te koop waarbij het 'bescherm hoesje' niet over de connector geplaatst is en daardoor prima in de connector past.

De blauwe kleur past mooi bij de toetsen van de easyE4.

In mijn man cave vond ik nog een netwerkkabel in
flat cable uitvoering.

De connectoren zijn door het weglaten van het hoesje platter dan gebruikelijk en passen , wanneer de easyE4 dichter op de frontplaat gemonteerd wordt.

Wanneer de andere kant van de kabel met een netwerk of computer verbonden is, zal op de monitor van de easyE4 een IP adres komen te staan.

Op de site van Brink Techniek BV staat het onderstaande lesmateriaal.

201.E4.xxx Leerlingboek Handmatig programmeren Easy
201.E4.xxx Leerlingboek programmeren met Easysoft 7 Easy E4 mini-PLC

EduTechSoft